Examenstress

 

Examentijd

Bij Mannaz kijken we anders naar examens. Onze leerlingen bepalen zelf wanneer ze een examen afleggen, wat al veel stress wegneemt. Toch hebben niet alle hooggevoelige jongeren het geluk om bij ons te zitten. Met de examenperiode voor de deur wil ik het vandaag hebben over examenstress, een thema dat hoogbegaafde en hooggevoelige jongeren vaak diep raakt. Voor velen is deze tijd een grote uitdaging: ze ervaren intense emoties en presteren vaak onder hun niveau. Graag deel ik enkele tips om examenstress te verminderen.

Waarom gevoelige jongeren snel stress ervaren

Hoogbegaafde en hooggevoelige jongeren hebben vaak een rijk en intens innerlijk leven. Ze denken diep na, leggen complexe verbanden en kunnen informatie op een uitzonderlijke manier opnemen. Dit maakt dat ze zich snel vervelen met repetitieve leerstof en juist behoefte hebben aan uitdaging. Tijdens examens botsen ze echter vaak op gestandaardiseerde toetsen die vooral gericht zijn op het reproduceren van feiten, in plaats van op creatief denken en probleemoplossend vermogen. Dit kan frustratie en demotivatie veroorzaken, wat hun prestaties negatief beïnvloedt. Daarnaast zijn hoogbegaafde en hooggevoelige jongeren vaak perfectionistisch. Ze stellen hoge eisen aan zichzelf en twijfelen regelmatig aan hun kunnen. Dit perfectionisme kan omslaan in faalangst en een overweldigend gevoel, waardoor ze blokkeren en hun potentieel niet volledig benutten.

Tips om examenstress te verminderen

Met de examens in zicht deel ik graag praktische tips om jongeren te helpen stress te verminderen en het beste uit zichzelf te halen. Deze handvatten kunnen een groot verschil maken in zowel de voorbereiding als de prestaties tijdens examens. Stel een studieplanning op Een goede planning is cruciaal om rust en overzicht te creëren. Verdeel de leerstof in kleinere, behapbare delen en stel realistische doelen voor elke dag. Zorg ervoor dat je op vaste tijden werkt, zodat je niet in tijdnood komt. Vaste studiemomenten geven duidelijkheid en ritme, wat helpt om je focus te behouden. Vergeet niet pauzes in te lassen, zodat je hersenen tijd hebben om informatie te verwerken. Werk volgens een schema om te voorkomen dat je alles op het laatste moment moet doen, want dat is vaak de grootste bron van stress. Werk met regelmaat Vaste studiemomenten zorgen voor structuur. Kies een tijdstip waarop je het meeste energie hebt, bij voorkeur overdag. ’s Avonds leren lijkt aantrekkelijk, maar dit is vaak minder effectief omdat je lichaam zich voorbereidt op rust. Kies een goede werkplek Studeren gaat het beste op een rustige, opgeruimde plek waar je niet constant naar je pen of aantekeningen hoeft te zoeken. Zorg voor een goed bureau en een comfortabele stoel waarin je prettig kunt lezen, schrijven en werken. Een fijne werkplek voorkomt afleiding en helpt je om effectiever te studeren. Creëer uitdaging Hoogbegaafde jongeren hebben baat bij intellectuele prikkels. Als de standaardleerstof repetitief of saai is, zoek dan naar verdiepende bronnen zoals boeken, documentaires of online cursussen. Dit houdt niet alleen de motivatie op peil, maar biedt ook nieuwe invalshoeken om de stof te begrijpen. Zorg voor voldoende water en gezonde voeding Je hersenen hebben energie nodig om optimaal te functioneren. Drink voldoende water tijdens het studeren, want uitdroging kan leiden tot verminderde concentratie. Zorg daarnaast voor gezonde maaltijden die rijk zijn aan eiwitten, groenten en complexe koolhydraten. Vermijd zware maaltijden die je suf maken en kies in plaats daarvan voor lichte, voedzame opties. Slaap en rust Je lichaam heeft rust nodig om informatie goed te verwerken. Zorg dat je in de week voor een examen voldoende slaapt, want een nacht doorleren resulteert vaak in vermoeidheid en slechte concentratie. Overdag kun je het beste werken als je fris en alert bent, in plaats van ’s avonds, wanneer je lichaam zich voorbereidt op de ruststand. Werk actief en gebruik technieken zoals mindmaps Studeren is niet alleen lezen, maar vooral doen en toepassen. Actief studeren houdt in: aantekeningen maken, samenvattingen schrijven, teksten hardop herhalen en mindmaps maken. Probeer een mindmap uit je hoofd te maken en vergelijk die daarna met je aantekeningen of studieboek. Zo zie je welke informatie je al beheerst en waar je nog aan moet werken. Ondersteun een positieve mindset Focus op sterke punten en eerdere successen. Herinner jezelf eraan dat fouten maken een onderdeel is van leren. Gebruik positieve affirmaties zoals: "Ik ben goed voorbereid" of "Ik leer elke dag bij."