Dieren, rust en cozy vibes

 

Dierendag

Afgelopen week was het werelddierendag. Een mooie aanleiding om stil te staan bij hoe belangrijk dieren zijn in onze werking bij Mannaz. Ze maken deel uit van het dagelijkse leven hier. Onze twee honden zijn de eersten om enthousiast te reageren wanneer de deurbel gaat, en ontvangen elke leerling met een warme kwispel en een zachte knuffel. Die kleine begroetingen vormen een belangrijk moment van verbinding aan het begin van de dag — een welkom zonder oordeel, een geruststelling zonder woorden.

Waarom dieren zo een belangrijke rol hebben

Dieren als bron van rust en veiligheid Dieren kunnen een diepe en helende invloed hebben op kinderen en jongeren, zeker bij wie hoogbegaafd of hoogsensitief is. Ze vormen een veilige brug tussen de innerlijke wereld van een kind en de buitenwereld en bieden rust, stabiliteit en authenticiteit. Hun aanwezigheid oordeelt niet; ze reageren niet op prestaties, woorden of labels, maar op de energie en intentie van degene die voor hen staat. Voor hoogbegaafde en hoogsensitieve jongeren, die vaak worstelen met perfectionisme of de angst om verkeerd begrepen te worden, is dit een enorme bron van geruststelling. Het simpele contact met een hond die zachtjes tegen je aan komt liggen of een kat die spinnend op schoot springt, creëert een ruimte waarin het kind kan zijn wie het werkelijk is, zonder druk of verwachting. Onderzoek van Pendry en Vandagriff (2021) toont aan dat interactie met honden stressniveaus verlaagt en gevoelens van verbondenheid versterkt, iets wat bij Mannaz dagelijks zichtbaar is in kleine gebaren, een glimlach of een zucht van verlichting. Emotionele spiegel en co-regulatie Hoogsensitieve jongeren hebben vaak een zenuwstelsel dat snel overprikkeld raakt. Contact met een dier kan helpen om dat te reguleren. Het aanraken of aaien van een hond, of simpelweg in de nabijheid zijn van een dier, verlaagt de hartslag en cortisolwaarden en activeert het parasympathische zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor ontspanning en herstel. Onderzoek van Beetz et al. (2012) laat zien dat zelfs kort fysiek contact met een hond de aanmaak van oxytocine stimuleert, een hormoon dat vertrouwen en rust bevordert. Bij Mannaz merken we dagelijks hoe een leerling die gespannen binnenkomt langzaam ontspant wanneer de honden dichterbij komen en hen begroeten, een stille geruststelling die soms meer zegt dan woorden ooit kunnen. Het effect van dieren gaat verder dan alleen fysieke ontspanning; het contact helpt jongeren ook om hun emoties beter te herkennen en te reguleren, waardoor zij zich bewust worden van hun eigen grenzen en mogelijkheden. Dieren reageren puur en direct en spiegelen wat er leeft, zonder oordeel. Dat helpt jongeren om zich bewust te worden van hun eigen emoties en energie. Voor hoogbegaafde jongeren, die vaak veel nadenken maar moeite hebben met voelen, biedt dit contact een brug terug naar hun lichaam en gevoelens. De diepe gevoeligheid van veel HB- en HSP-jongeren maakt dat zij zich sterk kunnen verbinden met dieren, en die band bevordert zowel empathie als verantwoordelijkheidsgevoel. Mueller en Flouri (2020) vonden dat jongeren met een sterke band met hun huisdier hogere scores halen op welzijn en sociale verbondenheid, iets wat in de praktijk zichtbaar wordt in de aandacht, zorg en zachtheid die onze leerlingen tonen voor de honden en katten bij Mannaz. Door dit contact leren zij subtiel communiceren, rekening houden met de behoeften van een ander en geduld oefenen, vaardigheden die hen ook in sociale interacties met leeftijdsgenoten helpen. Verantwoordelijkheid en stille steun Daarnaast vraagt het verzorgen van een dier regelmaat en aandacht, wat jongeren helpt om verantwoordelijkheid te leren opnemen in een context die niet prestatiegericht is, maar relationeel. Het gevoel dat je nodig bent en een wezenlijk verschil maakt voor een ander levend wezen, versterkt het zelfbeeld en het gevoel van competentie. In periodes van stress of overprikkeling zijn dieren vaak de eerste toevluchtsoorden. Een hond die zich stilletjes naast een leerling neerlegt, of een kat die spinnend gezelschap biedt, schept een veilige cocon waar woorden niet nodig zijn. Dieren helpen jongeren om emoties te ontladen, tot rust te komen en zich weer gegrond te voelen, zonder druk of oordeel. Bij Mannaz zien we dagelijks hoe onze honden rust brengen, hoe leerlingen spontaan glimlachen bij hun begroeting en hoe de spanning in hun schouders verdwijnt na een zachte aanraking of een kwispelende staart tegen hen aan. Wat ook bijzonder is, is hoe de dieren bijdragen aan het dagelijkse ritme en structuur van de jongeren. Het voeren, borstelen of even mee op pad nemen van een dier geeft een gevoel van verantwoordelijkheid en een concreet houvast in een vaak complexe, prikkelrijke wereld. Voor hoogbegaafde en hoogsensitieve jongeren kan dit kleine ritueel van aandacht en zorg een bron van stabiliteit zijn, een moment waarin zij merken dat hun aanwezigheid en zorg een verschil maken. Dieren herinneren ons eraan dat leren en groeien pas echt mogelijk zijn wanneer er veiligheid is, en soms is die veiligheid harig, kwispelend en met een natte neus, maar altijd krachtig, troostend en onvervangbaar.

10 praktische tips voor thuis Creëer dagelijks een dier-moment: vijf minuten knuffelen, borstelen of wandelen is al genoeg om tot rust te komen. Laat je kind zorgen voor kleine taken: water geven, eten klaarzetten, een speeltje opruimen. Gebruik dieren om gevoelens te benoemen: “Wat denk je dat de hond voelt nu?” helpt kinderen om emoties te herkennen. Zorg voor rustige rituelen: een wandeling met de hond na school helpt om prikkels te verwerken. Geef ruimte voor stilte: samen met een dier zitten zonder te praten kan helend zijn. Gebruik dieren als anker bij moeilijke momenten: een knuffel met de kat voor een toets, of een wandeling om spanning los te laten. Stimuleer observatie: laat je kind beschrijven wat het dier doet, hoe het zich voelt – dat versterkt aandacht en empathie. Gebruik dieren als sociale brug: contact met anderen verloopt vaak gemakkelijker als er een dier bij is. Verbind zorg aan dankbaarheid: leer je kind bewust waarderen wat hun dier hen geeft. Geen eigen dier? Zoek alternatieven: wandelingen met de hond van vrienden, verzorging van dieren op een kinderboerderij, of vrijwilligerswerk in een asiel. Dieren brengen zachtheid, ritme en echtheid in een wereld die vaak te snel en te luid is. Bij Mannaz zijn ze onze stille assistenten — met pootjes, snorharen en een groot hart.