Waarom een speciale school voor hoogbegaafden?

 

Moeten hoogbegaafde kinderen écht naar een aparte school?

Een vraag die we regelmatig krijgen van bezorgde ouders, grootouders of leerkrachten is deze: Is het nu echt nodig dat een hoogbegaafd of hoogsensitief kind naar een speciale school gaat? Trek je hen dan niet uit de maatschappij? Zou het niet beter zijn als ze gewoon wat meer hun best doen op een gewone school, zoals iedereen? Het is een begrijpelijke vraag, die vertrekt vanuit het idee van inclusie en veerkracht. Maar tegelijk raakt ze aan een fundamenteel misverstand over hoogbegaafde kinderen – zeker wanneer ze ook hoogsensitief zijn.

Waarom apart onderwijs wél nodig is

Hoogbegaafdheid is geen ‘voorsprong’ die je kunt wegtrainen door harder je best te doen. Het gaat om een fundamenteel andere manier van denken, voelen, beleven en leren. Zoals de Amerikaanse psychologe Linda Silverman stelt: “Hoogbegaafde kinderen zijn niet gewoon slimme kinderen. Ze zijn anders.” Ze ontwikkelen asynchroon – dat wil zeggen: hun cognitieve, emotionele en sociale ontwikkeling loopt niet gelijk op. Ze denken als een volwassene, voelen als een kleuter, en verlangen diepgaand begrip zonder te weten hoe ze daarom kunnen vragen. In een gewone klas, waar het tempo strak ligt, sociale verwachtingen dwingend zijn en het onderwijs afgestemd is op de gemiddelde leerling, komen deze kinderen vaak niet tot bloei. Ze vervelen zich, passen zich aan, sluiten zich af, of ontwikkelen perfectionisme en faalangst. De mismatch tussen hun noden en wat het onderwijssysteem kan bieden, leidt vaak tot psychosomatische klachten, schooluitval of burnout op jonge leeftijd. Onderzoek toont aan dat wanneer onderwijs niet aansluit bij het cognitieve én emotionele profiel van hoogbegaafde kinderen, dit leidt tot onderpresteren, sociale isolatie en verlies van zelfvertrouwen (Neihart et al., 2002). Het is geen luxe om aangepast onderwijs te voorzien – het is een noodzakelijke voorwaarde voor gezond opgroeien. Bij Mannaz kiezen we daarom bewust voor kleinschalig, intensief en op maat gesneden onderwijs, waarbij we de mens achter het talent zien. Hier mogen jongeren zijn vooraleer ze moeten presteren. Dat betekent niet dat we de samenleving uit de weg gaan – integendeel. Door jongeren eerst stevig in zichzelf te laten wortelen, helpen we hen om later juist bewuster en krachtiger hun plek te vinden in de maatschappij.

Wegtrekken uit de maatschappij?

Sommige mensen zijn bang dat apart onderwijs kinderen zou isoleren. Maar wie zich jarenlang onzichtbaar of verkeerd begrepen voelt in de klas, raakt juist verder van zichzelf én van anderen verwijderd. Bij Mannaz ervaren jongeren vaak voor het eerst dat ze niet raar of lastig zijn, maar herkenbaar. Dat gevoel van thuiskomen in een omgeving die klopt, is een noodzakelijke stap om later vol vertrouwen de wereld tegemoet te treden. Eerst verbinden – dan verdiepen – dan verbreden.

Wat als je toch kiest voor een gewone school?

We begrijpen dat een aparte school niet voor elk gezin haalbaar is. Soms zijn er praktische of financiële redenen om een andere keuze te maken. Daarom geven we graag enkele tips voor wie zijn hoogbegaafd of hoogsensitief kind toch in een reguliere schoolomgeving wil laten floreren: Zorg voor een goede match met de leerkracht. De relatie tussen kind en leerkracht is cruciaal. Zoek naar iemand die openstaat voor signalen van onderprikkeling, gevoeligheid of intensiteit, en die het kind als individu wil leren kennen. Creëer ruimte voor verdieping. Veel hoogbegaafde kinderen snakken naar uitdaging op niveau. Vraag of er binnen het curriculum mogelijkheden zijn voor compacten, verrijken of projectmatig werken. Luister naar je kind. Neem signalen van stress, buikpijn, teruggetrokken gedrag of overprikkeling ernstig. Ze betekenen niet dat je kind zich ‘aanstelt’, maar dat het systeem niet aansluit. Zoek steun naast de school. Denk aan begeleiding, plusgroepen, therapie of coaching door professionals die vertrouwd zijn met hoogbegaafdheid. Eén veilige plek kan al veel verschil maken. Blijf kritisch en flexibel. Durf de keuze te herbekijken als blijkt dat je kind ongelukkig is. Je hoeft geen jaren vol te houden ‘omdat het nu eenmaal zo gekozen is’. Kinderen veranderen – en scholen ook.

Verder verdiepen?

Voelde je je aangesproken door dit artikel en wil je graag meer inzicht in wat hoogbegaafde en hoogsensitieve kinderen écht nodig hebben? Dan is onze cursus ‘Hoogbegaafdheid en Hooggevoeligheid’ een aanrader. Je ontdekt er wat deze kinderen van binnenuit drijft en waarom ze vaak vastlopen in een klassiek onderwijssysteem. Ben je ouder en zoek je vooral praktische houvast in de opvoeding van je kind? Dan is de cursus ‘Mannaz Parentis’ iets voor jou: vol tips, herkenning en rust. Je vindt beide cursussen terug via onze website. Heb je vragen? We denken graag met je mee.