Laatste kansen

 

Ik doe het later wel ...

Vorige week zei een mama van oud-leerling hier bij Mannaz: "Ik weet dat ik het wil doen, maar misschien later, als alles wat rustiger is." En ik voelde meteen: dit is zo’n moment dat misschien nooit meer terugkomt. We denken vaak dat we tijd hebben, dat er nog ruimte komt — maar sommige kansen zijn stil en eenmalig. En net dát raakte me deze week diep.

Laatste kansen

Soms krijgen we in het leven een kans die niet meer terugkomt. En als we die dan niet grijpen, moeten we leven met de gevolgen. Ik weet nog hoe mijn dochter, toen mijn vader in het ziekenhuis lag, met tegenzin meeging op bezoek. Het was al de zoveelste keer. Ze zat die middag in een hoekje te lezen, amper een woord tegen hem gezegd. Enkele dagen later overleed hij onverwachts. Ze had geen afscheid genomen. De pijn van dat moment, van dat gemis, draagt ze nog steeds met zich mee. We denken vaak: ik doe het later wel, ik heb nog tijd. Maar mijn moeder zei altijd: “Ooit wordt nooit.” En hoe ouder ik word, hoe meer ik voel hoe waar dat is. Sommige kansen komen nooit meer terug.

De valkuil van uitstel

Bij hooggevoelige en hoogbegaafde mensen zie ik het vaak terug: uitstelgedrag. Niet uit luiheid, maar uit overanalyse, faalangst of een overweldigend gevoel van verantwoordelijkheid. "Ik wacht tot het juiste moment." "Ik moet eerst nog dit of dat afronden." "Ik durf nog niet, ik ben nog niet klaar." Herkenbaar? Psychologisch onderzoek bevestigt wat velen van ons aanvoelen: Uitstelgedrag is geen kwestie van tijdsbeheer, maar van emotieregulatie. Volgens dr. Tim Pychyl (Carleton University) vermijden mensen een taak niet omdat ze geen tijd hebben, maar omdat die taak ongemakkelijke emoties oproept — zoals angst, twijfel of schaamte. Bij hooggevoelige en hoogbegaafde mensen zijn die emoties vaak intenser en complexer, waardoor uitstel als bescherming voelt. Maar net dat mechanisme zorgt ervoor dat we kansen missen. Bij hoogbegaafden en hooggevoelige mensen komt daar nog iets bij: perfectionisme. De lat ligt vaak torenhoog, niet alleen voor henzelf maar ook voor hoe en wanneer iets gedaan “mag” worden. Het idee dat het pas zin heeft om een stap te zetten als alles juist zit, blokkeert de spontane actie. En hoe langer ze wachten, hoe zwaarder die drempel wordt. En de gevolgen? Die kunnen diep snijden. Niet alleen omdat de kans voorbij is, maar omdat we innerlijk het gevoel hebben dat we onszelf verraden hebben. Dat knaagt. En het blijft knagen.

Tips om kansen te grijpen - ook als het moeilijk voelt

Herken het patroon Zie je bij jezelf een patroon van "ik wil wel, maar..."? Wees mild, maar eerlijk. Wat stel je uit, en waarom? Kleine stap = ook een stap Wacht niet op het perfecte moment. Zet een mini-stap — een mailtje, een telefoontje, een afspraak. Kleine bewegingen houden de kans levend. Laat emoties meedoen, niet leiden Emoties mogen er zijn, maar hoeven je niet te sturen. Zeg tegen jezelf: "Ik voel angst én ik doe het toch." Beeld je het alternatief in Wat gebeurt er als je deze kans níét grijpt? Visualiseer dat eerlijk. Soms helpt dat meer dan positieve motivatie. Omarm imperfectie Je hoeft het niet perfect te doen. Je hoeft alleen aanwezig te zijn. Dat was ook alles wat mijn vader nodig had die middag.